Katalog GunDay.pl. Pistolet Pistolet maszynowy UZI IMI

Pistolet maszynowy UZI IMI – charakterystyka, historia

UZI to jeden z najbardziej rozpoznawalnych pistoletów maszynowych XX wieku, będący też synonimem izraelskiej myśli technicznej w dziedzinie broni palnej. Pistolet ten został zaprojektowany przez majora Uziela Gala w późnych latach 40. XX wieku, a od początku lat 50. produkowany był przez izraelskie zakłady IMI (Israel Military Industries, obecnie IWI). Na przestrzeni dekad broń ta znalazła zastosowanie w ponad 90 państwach i służbach – zarówno wojskowych, policyjnych, jak i ochrony VIP-ów. Charakterystyczny układ mechanizmu (magazynek w chwycie pistoletowym, zamek teleskopowy, wszechstronna ergonomia) sprawia, że UZI do dziś jest ikoną segmentu pistoletów maszynowych i pistoletów samopowtarzalnych wywodzących się z tej platformy.

Geneza, rozwój i konstrukcja broni UZI

Pistolet UZI został zaprojektowany po wojnie o niepodległość Izraela, z myślą o stworzeniu masowo produkowanego, kompaktowego i prostego w obsłudze pistoletu maszynowego dla nowoczesnej armii. Kluczowym elementem była decyzja o zamiennej produkcji broni z wytłaczanego blachy stalowej – to gwarantowało zarówno szybkość, jak i niskie koszty produkcji. Mechanizm opiera się o zasadę odrzutu zamka swobodnego z tzw. teleskopowym zamkiem pracującym nad lufą. Pozwoliło to znacznie skrócić długość całkowitą broni bez negatywnego wpływu na długość lufy i balistykę pocisku. Magazynek umieszczono w chwycie pistoletowym, co poprawia wyważenie i ergonomię obsługi, zwłaszcza przy zmianach magazynka w dynamicznych sytuacjach.

Zamek i elementy wewnętrzne wczesnych wersji były masywne, a sama konstrukcja bardzo odporna na zabrudzenia i uszkodzenia mechaniczne. UZI wyposażono w charakterystyczny bezpiecznik chwytowy (ang. grip safety) oraz selektor ognia: ogień pojedynczy, automatyczny i zabezpieczenie. Wersje eksportowe i cywilne to pistolety samopowtarzalne lub limitowane do ognia pojedynczego.

Broń zadebiutowała w 1954 r. w izraelskich siłach specjalnych, a już w 1956 była w pełni wdrożona do armii izraelskiej. Szybko zdobyła popularność w krajach NATO (Holandia, RFN, Belgia, Norwegia) oraz w Stanach Zjednoczonych, gdzie powstały także wersje na rynek cywilny i policyjny.

Najważniejsze zalety pistoletu UZI

Do kluczowych cech, które zapisały UZI w historii broni palnej jako jedną z najbardziej udanych konstrukcji, należą:

• Kompaktowe wymiary i niska masa (w stosunku do ówczesnych pistoletów maszynowych): oryginał ważył 3,5 kg (Mini Uzi 2,7 kg, Micro Uzi 1,5 kg), długość złożona/używana 470–650 mm.
• Prostota i niezawodność – minimalna liczba elementów, brak delikatnych podzespołów, odporność na zabrudzenia i pył pustynny.
• Bardzo szybka wymiana magazynka – magazynek z przodu chwytu poprawia ergonomię i tempo pracy w bliskim kontakcie.
• Wielość wariantów magazynków – 20, 25, 32, 40 nabojowe, szeroka dostępność zamienników i oryginałów na rynku wtórnym.
• Wyjątkowa skuteczność w bliskim dystansie oraz prestiżowy status broni elitarnych oddziałów specjalnych od USA, przez Europę, po Afrykę i Azję.
• Wymienne lufy – możliwa konwersja na .22LR, .45ACP czy .41AE (niektóre generacje produkcji komercyjnej).
• Wytrzymałość platformy – tysiące egzemplarzy używanych przez dekady w wojsku, policji, ochronie i na rynku cywilnym; liczne sztuki przetrwały wiele lat intensywnej eksploatacji.

„UZI wyróżniało się kompaktowością i prostotą obsługi – zapełniło lukę między pistoletem samopowtarzalnym a bronią długą. Do dzisiaj jest chętnie eksponowane przez instruktorów i kolekcjonerów na strzelnicach na całym świecie.”

Wady i ograniczenia konstrukcji UZI

Nie istnieje broń idealna – UZI także posiada szereg wad:

• Ciężar w stosunku do współczesnych pistoletów maszynowych i PCC – oryginały/klony ważą więcej niż np. nowoczesne pistolety na polimerowych szkieletach.
• Otwarty zamek w serii UZI SMG – wpływa na większe odczuwalne drgania podczas strzelania seriami oraz możliwość niezamierzonego wystrzału przy silnym uderzeniu (nie dotyczy wersji UZI Pro)
• Mało precyzyjny tryb ognia automatycznego – użyteczny wyłącznie w walce na krótkim dystansie (do ok. 50 m), szybka utrata kontroli nad serią.
• Ciężki spust i niezbyt precyzyjne oryginalne przyrządy celownicze – strzelectwo sportowe wyraźnie lepsze w nowoczesnych konwersjach.
• Rykoszetujące ryzyko trzymania dłoni zbyt blisko wylotu lufy (zwłaszcza w krótkich Mini/Micro) – wymaga przemyślanej ergonomii i doświadczenia.
• Mała użyteczność w roli klasycznego pistoletu do noszenia ukrytego – broń bardzo charakterystyczna i wzbudzająca uwagę.

„UZI Pro to świetny sprzęt do zabawy i sportu, ale ciężar, opór spustu i duży odrzut na automacie nie pozwalają mu konkurować z nowoczesnymi konstrukcjami strzeleckimi. Jednak trwałość i niezawodność broni rekompensuje te kompromisy”.

Wersje i modele pistoletów UZI – ewolucja konstrukcji

UZI doczekało się wielu odmian, które różnią się długością lufy, zastosowaniem, detalami wykończenia, segmentem rynku (wojskowy/cywilny) oraz liczbą możliwych trybów ognia. Najważniejsze z nich:

• UZI Standard (SMG) – pierwotny model pełnowymiarowy, długość lufy ok. 260 mm, masa 3,5 kg, magazynek w chwycie, pod lufą masywny zamek, selektor ognia na automatyczny/pojedynczy/zabezpieczenie, dolny uchylny kolba stalowa lub rzadziej stała drewniana.
• Mini UZI – skrócona wersja debiutująca w 1980 r., długość całkowita 600 mm/360 mm (kolba złożona), lufa 197 mm, masa ok. 2,7 kg, większa szybkostrzelność (ok. 950 strz/min), popularna jako broń ochrony i służb specjalnych, kolba boczna/składana.
• Micro UZI – wersja ultra-kompaktowa debiutująca w 1986 r., długość 486 mm/282 mm (kolba złożona), lufa 134 mm, masa niewiele ponad 1,5 kg, szybkostrzelność nawet 1200 strz/min, przeznaczony do ultra-bliskiego kontaktu oraz noszony często w kaburze. Micro UZI w przeciwieństwie do poprzedników pracuje na zamku zamkniętym.
• UZI Pro – najnowsza wersja cywilna, pistolet samopowtarzalny (tylko ogień pojedynczy), z polimerowym szkieletem, mniejszą masą (~2 kg), lepszymi przyrządami celowniczymi, poprawionym ergonomią i bezpieczeństwem, dostosowany do rynku cywilnego i sportowego (brak ognia automatycznego).
• Uzi Pistol – wersja typowo pistoletowa (lufa ok. 115 mm), system semi-auto, przeznaczona głównie na rynek cywilny USA. Bardzo kompaktowa, ale trudna w szybkim ogniu bez kolby.
• Model A i Model B – dwa warianty produkowane głównie na rynek amerykański: Model A (starszy, oryginalny) i Model B (ulepszony, inna śruba zamka, zmodyfikowany system spustu, poprawione detale wykończenia, obie wersje oparte na tym samym mechanizmie).

Pozostałe odmiany to produkcje licencyjne i eksportowe (FN, chiński 9mm SMG, chorwacki ERO, południowoafrykański S-1), które przyjmują nieznacznie inne rozwiązania i zewnętrzne funkcje, ale bazują na klasycznym UZI.

Tabela porównawcza – główne parametry modeli UZI (IMI)

Model	Długość lufy	Masa	Długość całkowita (złożona/rozłożona)	Tryb ognia	Szybkostrzelność	Opis specjalny
UZI (SMG)	260 mm	3,5 kg	470/650 mm	auto/semi	600/500 (9mm/.45)	Pierwowzór, kolba dolna/składana
Mini UZI	197 mm	2,7 kg	360/600 mm	auto/semi	950	Kompakt, kolba boczna/składana
Micro UZI	134 mm	1,5 kg	282/486 mm	auto/semi	1200	Ultra-kompakt, zamek zamknięty
UZI Pro	127 mm	2,0 kg	ok. 245 mm	semi	brak danych (semi-auto)	Polimerowa rama, pistolet cywilny
UZI Pistol	115 mm	1,4 kg	ok. 240 mm	semi	-	Mały pistolet, rynek USA

Opinie użytkowników, praktyka i krytyka platformy UZI

Użytkownicy i testerzy najczęściej odnoszą się do niezawodności mechanizmu oraz odporności pistoletu na trudne warunki. UZI ma sporą masę w porównaniu do nowoczesnych pistoletów i subkarabinków, co daje lepszą kontrolę nad odrzutem oraz ułatwia szybkie prowadzenie ognia w trybie full-auto, ale jednocześnie bywa uciążliwe podczas dłuższej pracy w terenie.

Wersje Mini i Micro są doceniane przez strzelców sportowych i ochronę VIP-ów za kompaktowe rozmiary, choć ultra-krótkie lufy i bardzo wysoka szybkostrzelność powodują bardzo szybkie przegrzewanie się broni i wyraźnie gorszą celność na dystansach powyżej 30–50 m. UZI Pro uznaje się za „pistolet pół-automatyczny na rynek cywilny”, przystosowany do nowoczesnych akcesoriów i tuningu, ale często krytykowany za twardy spust i niezbyt precyzyjną pracę względem klasycznych pistoletów kompaktowych.

„UZI Pro jest niezawodny przy każdej amunicji i praktycznie nie ulega zacięciom, ale ciężki spust, nieszczególnie precyzyjne przyrządy i długi odrzut utrudniają skuteczne strzelania dynamiczne na małą odległość, szczególnie bez kolby. Ale i tak to klasyk, który daje ogromną frajdę.”

Ceny pistoletów UZI – rynek polski i zagraniczny (nowe i używane)

UZI – jako broń historyczna, kolekcjonerska i sportowa – jest dostępny w Polsce głównie w formie pistoletów samopowtarzalnych oraz w ofertach rynku wtórnego. Ceny oryginałów, klonów oraz cywilnych wersji (Pro, Mini, Micro) zależą od stanu, kompletności i sygnatur producenta IMI/IWI.

• Nowe modele (UZI Pro, Micro) są rzadkością – egzemplarz nowy (importowany) kosztuje ok. 6 000 – 10 000 zł (w zależności od kursu USD, dostępności magazynków i akcesoriów).
• Używane IMI Mini/Micro UZI na rynku polskim i europejskim osiągają ceny 4 500 – 8 500 zł (stan bardzo dobry, z oryginalnym numerem, rokiem produkcji, zestawami magazynków).
• UZI Pistol, wersje przekształcane w SBR lub repliki do 3 700 – 7 000 zł – ceny zależą od kraju pochodzenia i historii przeglądu.
• Rynkowo najbardziej opłacalne pozostają zadbane egzemplarze IMI, FN oraz IWI Express, które są poszukiwane przez kolekcjonerów, kolekcje klonów z Chin lub Chorwacji są z reguły tańsze (ok. 3 000 – 5 500 zł).

W Polsce istnieje możliwość wynajmu pistoletu UZI na strzelniach – koszt strzelania kilkunastu nabojów to 130 – 330 zł (pakiet z instruktorem, broń, amunicja).

Podsumowanie – UZI na rynku profesjonalistów, kolekcjonerów i strzelców sportowych

Pistolet maszynowy UZI IMI pozostaje platformą legendarną, łącząc tradycję izraelskiej innowacji z praktycznym podejściem do konstrukcji broni. Do dziś jego prosta obsługa, odporność na ekstremalne warunki i wyjątkowa "klasyka" sprawiają, że jest on obecny zarówno w zbiorach muzealnych, kolekcjach prywatnych, jak i w praktyce strzelań wojskowych, rekreacyjnych oraz na rynku wyczynowych pistoletów sportowych. Pomimo licznych następców na rynku, UZI zaskarbił sobie na stałe miejsce w historii broni automatycznej i pozostaje synonimem kompaktowej, uniwersalnej i niezawodnej broni bliskiego dystansu.

Wybór UZI jako pistoletu maszynowego polecam tym strzelcom, którzy ponad nowoczesne rozwiązania cenią tradycję, legendę produktu oraz pewność działania w niemal każdych warunkach. To broń dla tych, którzy śledzą ewolucję konstrukcji strzeleckich i doceniają rozwiązania wyprzedzające swój czas – nawet jeśli pewne jej cechy funkcjonalne dziś nie dorównują współczesnym polimerowym subkarabinkom czy nowoczesnym pistoletom PCC.