Boksy reklamowe Ad 1. 1-4
Jak zrozumieć agresję, zanim stanie się walką o życie. Część 3.
Jak zrozumieć agresję, zanim stanie się walką o życie. Część 3.-->
Czy to już autorytet ... ?
Wchodzisz na salę. Połysk maty. Logo na ścianie. Instruktor w rashguardzie, obok napis „real combat system”, w tle cytat z Musashiego albo z Sun Tzu. Brzmi znajomo? Dziś każdy może wyglądać jak autorytet. Wystarczy chwytliwa nazwa, kilku znajomych, dobrze ustawione światło i logo przypominające coś izraelskiego albo wojskowego. A za tym często nie stoi nic – poza brakiem doświadczenia i głodem aprobaty. I choć ta obserwacja boli, trzeba ją wypowiedzieć jasno: instruktor samoobrony nie jest ani trenerem fitness, ani influenserem z TikToka. To ktoś, kto bierze odpowiedzialność za cudze życie.
W tym miejscu chcę wyraźnie zaznaczyć: mam ogromny szacunek do ludzi wywodzących się ze sportów walki. To środowisko, z którego sam się wywodzę. To świat ludzi twardych, zdyscyplinowanych, pracowitych, nastawionych na wynik i rozwój. Sporty walki hartują ciało i charakter. Uczą pokory. Uczą znosić ból, znosić porażkę, podnosić się po przegranej. To wszystko są cechy bezcenne – również w samoobronie. Ale to nie to samo.
Masz tylko jedną szansę
Bo w sportach walki wszystko jest kontrolowane. Przeciwnik ma taki sam ciężar, podobny staż, obowiązują zasady, czas, punktacja, ochraniacze, sędzia, narożnik, plan taktyczny. Człowiek przygotowuje się do walki tygodniami. Wie, kiedy walczy i z kim. W samoobronie jest odwrotnie: nie wiesz, że to już. Nie wiesz, że to on. Nie masz planu. Masz tylko jedną szansę. I właśnie dlatego samoobrona nie może być tylko rekreacyjną wersją sportu walki. To zupełnie inna dziedzina – nie fizyczna, ale mentalna. Nie systemowa, ale sytuacyjna.
Nie każdy jest zawodnikiem
I to jest miejsce, w którym wielu świetnych trenerów popełnia błąd. Przenoszą na grunt samoobrony swoje sportowe DNA. Prowadzą ludzi jak zawodników. Naciskają na wydolność, siłę, precyzję. Wymagają postępów. Chcą widzieć rozwój. Ale nie każdy uczestnik to zawodnik. Nie każdy ma czas trenować pięć razy w tygodniu. Nie każdy ma psychikę, by konfrontować się z agresją. Na salę samoobrony trafiają często zwykli ludzie: nauczycielki, pielęgniarki, kierowcy, matki samotnie wychowujące dzieci, urzędnicy, ludzie po traumie. Przyszli nie po wynik. Przyszli po poczucie bezpieczeństwa.
Inna metodologia, inna psychologia, inne priorytety
Dobrzy instruktorzy sportów walki, którzy zaczynają prowadzić samoobronę – potrafią się zaadaptować. Zmieniają optykę. Rozumieją, że ich kursanci nie mają startować na galach, tylko wrócić wieczorem do domu. To wymaga innej metodologii, innej psychologii, innych priorytetów. Ale są i tacy, którzy tego nie widzą. Dla nich wszystko to „walka”. Wszystko da się „wytrenować”. A jeśli kursant nie nadąża – to znaczy, że „nie ma charakteru”. A przecież właśnie dlatego przyszedł. Żeby go zbudować.
Combat urban survival real defense
Osobną kategorią są ci, których określam mianem „sprzedawców iluzji”. To ludzie, którzy nie mają ani przeszłości sportowej, ani doświadczenia operacyjnego, ani wiedzy prawnej, ani świadomości psychologicznej. Ale mają jedno: marketing. Potrafią sprzedawać obraz. Zmienili nazwę sekcji na „combat system”, dokleili hasztagi typu „urban survival”, „real defense”, „tactical self-defense”, i ruszyli z kursami. Może wcześniej prowadzili sekcję karate, może taekwondo, może jogę, a może nic. Ale teraz, dzięki odpowiedniemu przekazowi, mają pełną salę.
Ostatnia linia obrony
I tu zaczyna się problem – bo nie uczą samoobrony. Uczą rekreacji, przebranej za przetrwanie. Tworzą iluzję skuteczności. Pokazują piękne techniki. Dają ludziom poczucie, że są gotowi. A potem ktoś naprawdę zostaje zaatakowany – i cała ta konstrukcja wali się w sekundę. Bo w stresie nie działa to, co ładne. Działa to, co proste, prymitywne i zakorzenione w odruchu. A tego ich nie uczono.
Samoobrona to nie show. To nie forma spędzania wolnego czasu. To ostatnia linia obrony, kiedy wszystko inne zawiodło. A jeśli nie uczysz ludzi widzieć zagrożeń, rozpoznawać intencji, podejmować decyzji pod presją – to nie uczysz ich przetrwania. Uczysz ich złudzenia.
Instruktor samoobrony to nie celebryta, mistrz ceremonii.. To ktoś, kto ma odwagę mówić o tym, co trudne. Kto bierze odpowiedzialność za to, że jego kursanci mogą kiedyś znaleźć się w sytuacji, w której będą sami. I wtedy nie pomoże im Twój feed na Instagramie. Nie pomoże dyplom na ścianie. Pomoże to, czy ich przygotowałeś. Czy wprowadziłeś ich w stres. Czy pokazałeś im strach, a potem dałeś narzędzia, by z tym strachem wygrać.
Wróć bezpiecznie do domu
Nie wystarczy być dobrym sportowcem ani byłym specjalsem. Najważniejsze jest to, czy instruktor naprawdę pojmuje istotę samoobrony – czy potrafi umiejscowić ją w realiach prawa, psychologii i ludzkiego lęku. Bo jego uczeń to najczęściej nie zawodnik ani wojownik, lecz zwykły człowiek, który chce tylko wrócić bezpiecznie do domu.
Nie uczymy ludzi walczyć. Uczymy ich nie zginąć. Nie uczymy ich siły. Uczymy ich decyzji. Nie dajemy im pięciu kombinacji. Dajemy im jedną: przeżyć. To jest nasza praca. To jest nasza misja. I to powinien być nasz kompas.
W kolejnej części cyklu przejdziemy do jeszcze głębszego poziomu: analiza rzeczywistości zagrożenia – jak oszukuje nas psychika, dlaczego tłum potrafi uśpić czujność, a „bezpieczna dzielnica” to często największa iluzja. Rozbijemy na części pierwsze iluzję bezpieczeństwa i pokażemy, jak przygotować umysł, który naprawdę ma przetrwać.
Kamil Panek
Kamil Panek – ekspert w dziedzinie bezpieczeństwa osobistego, technik interwencji i samoobrony, były żołnierz Oddziału Specjalnego Żandarmerii Wojskowej, weteran misji w Afganistanie, Bośni i Kosowie. Biegły sądowy w zakresie użycia broni, walki wręcz i taktyki interwencji, instruktor Krav Maga, strzelectwa bojowego, kickboxingu, specjalista Combat Lifesaver i szkoleniowiec z międzynarodowym doświadczeniem. Obecnie realizuje studia doktoranckie w Akademii WSB z zakresu nauk o bezpieczeństwie, łącząc praktykę z najnowszą wiedzą naukową.
Autor książki „Psychologia Przetrwania od Instynktu do Strategii” , wydanej w 2025 r.
Kamil Panek to również właściciel firmy szkoleniowej Personal Defence. Personal Defence to profesjonalna firma zajmująca się edukacją, doradztwem i wsparciem w zakresie bezpieczeństwa osobistego, samoobrony, ochrony VIP oraz zarządzania kryzysowego. Działa zarówno w sektorze cywilnym, jak i współpracuje z instytucjami publicznymi oraz służbami mundurowymi. Celem Personal Defence jest zapewnienie każdemu – od osób prywatnych po profesjonalistów – wiedzy, umiejętności i rozwiązań pozwalających skutecznie chronić siebie i innych.
Strona firmowa: www.PersonalDefence.pl | Facebook: Personal Defence